ಸಸ್ಯಗಳು- ಪರಿಕಲ್ಪನೆ - 6ನೇ ತರಗತಿ

ಈ ಲೇಖನವನ್ನು ಮೈಂಡ್ ಮ್ಯಾಪನ್ನು ಬಳಸಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ.

ಸಸ್ಯಗಳು(plants) ಎಂದರೇನು ?

ತಮ್ಮ ಆಹಾರವನ್ನು ತಾವೇ ತಯಾರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಲ್ಲ ಜೀವಿಗಳ ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಸಸ್ಯಗಳು ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.

ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ ಕಾಂಡಗಳ  ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ನಾಲ್ಕು ಬಗೆಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ.

   ಗಿಡ್ಡಗಿರುವ, ಹಸಿರು ಮೃದು ಕಾಂಡವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಸಸ್ಯಗಳಿಗೆ ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಗಳು(herbs) ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.

  ಮಧ್ಯಮ ಎತ್ತರ, ಸಣ್ಣ, ಗಟ್ಟಿ ಕಾಂಡವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಸಸ್ಯಗಳ ಗುಂಪಿಗೆ ಪೊದೆಗಳು(shrubs ) ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.

  ಎತ್ತರವಾಗಿರುವ, ದಪ್ಪ, ಗಟ್ಟಿಯಾದ ಕಾಂಡವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಸಸ್ಯಗಳಿಗೆ ಮರಗಳು(trees) ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.

  ದುರ್ಬಲ, ನೇರವಾಗಿ ನಿಲ್ಲಲಾಗದ, ಉದ್ದನೆಯ ಕಾಂಡವಿರುವ ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ಬಳ್ಳಿಗಳು ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.

ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಹರಡುವ ಬಳ್ಳಿಗಳನ್ನು ನೆಲಬಳ್ಳಿಗಳು (creepers) ಎಂದರೆ, ಆಧಾರವನ್ನು ಪಡೆದು ಹತ್ತುವ ಬಳ್ಳಿಗಳನ್ನು ಅಡರು ಬಳ್ಳಿಗಳು(climbers) ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.

ಸಸ್ಯದ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸೋಣ;

 ಸಸ್ಯವು ನಾಲ್ಕು ಪ್ರಮುಖ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ ಅವುಗಳು; ಎಲೆ, ಬೇರು, ಕಾಂಡ, ಹೂ ಆಗಿವೆ.

ಎಲೆಯು ಎಲೆತೊಟ್ಟು(petiole ) ಮತ್ತು ಪತ್ರಪಟಲ(lamina)ವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಪತ್ರಪಟಲದಲ್ಲಿರುವ ಗೆರೆಗಳಂತಹ ರಚನೆಗಳನ್ನು ಸಿರೆಗಳು(vein) ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ. ಮತ್ತು ಈ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಎಲೆಯ ಸಿರಾ ವಿನ್ಯಾಸ(leaf venation) ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.

ಮಧ್ಯದ ಗೆರೆಯನ್ನು ಮಧ್ಯ ಸಿರೆ(midrib) ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.

ಮಧ್ಯ ಸಿರೆಯ ಎರಡೂ ಕಡೆ ಬಲೆಯ ರೀತಿಯ ವಿನ್ಯಾಸವಿದ್ದರೆ ಅದನ್ನು ಜಾಲಿಕಾ ಸಿರಾ ವಿನ್ಯಾಸ (reticulate venation) ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.

ಮಧ್ಯ ಸಿರೆಯ ಎರಡೂ ಕಡೆ ಸಮಾನಾಂತರವಾಗಿ ಸಿರೆಗಳಿದ್ದರೆ ಅದನ್ನು ಸಮಾನಾಂತರ ಸಿರಾ ವಿನ್ಯಾಸ (parallel venation) ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.

ಬಾಷ್ಪವಿಸರ್ಜನೆ ಎಂದರೇನು? ದ್ಯುತಿಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ ಎಂದರೇನು?

ಎಲೆಯು ಎರಡು ಪ್ರಮುಖ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ;1)ಬಾಷ್ಪವಿಸರ್ಜನೆ(transpiration) ಅಂದರೆ ಸಸ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ನೀರು ಪತ್ರಪಟಲದಲ್ಲಿರುವ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ರಂಧ್ರಗಳ ಮೂಲಕ ಆವಿಯಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಬಾಷ್ಪವಿಸರ್ಜನೆ ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.

2) ದ್ಯುತಿಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ;ಎಲೆಯು ನೀರು, ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕು, ಕಾರ್ಬನ್ ಡೈಯಾಕ್ಸೈಡ್ ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಆಹಾರವನ್ನು ತಯಾರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ದ್ಯುತಿಸಂಶ್ಲೇಷಣೆ(photosynthesis) ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.

  ಈಗ ಬೇರಿನ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಯೋಣ.ಬೇರುಗಳಲ್ಲಿ ತಾಯಿಬೇರು(taproot) ಮತ್ತು ತಂತು ಬೇರು(fibrous roots) ಎಂಬ ಎರಡು ವಿಧಗಳಿವೆ.ತಾಯಿ ಬೇರಿನಲ್ಲಿ ಬದಿಗಳಲ್ಲಿರುವ ಸಣ್ಣ ಬೇರುಗಳನ್ನು ಪಾರ್ಶ್ವ ಬೇರುಗಳು ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.

ತಾಯಿ ಬೇರಿರುವ ಸಸ್ಯಗಳ ಎಲೆಗಳು ಜಾಲಿಕ ಸಿರಾ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ.

ತಂತು ಬೇರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಸಸ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಎಲೆಗಳು ಸಮಾನಾಂತರ ಸಿರಾ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ.

 ಕೆಲವೊಂದು ಸಸ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರುಗಳು ಮಣ್ಣಿನಿಂದ ನೀರು ಮತ್ತು ಖನಿಜಗಳನ್ನು ಹೀರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಆಹಾರ ಶೇಖರಣೆಯ ಭಾಗವಾಗುತ್ತದೆ.ಸಿಹಿ ಗೆಣಸು,ಮೂಲಂಗಿ, ಕ್ಯಾರೆಟ್ ಗಳು ಇದಕ್ಕೆ ಉದಾಹರಣೆಗಳಾಗಿವೆ.

ಸಸ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಂಡವು ನೀರು, ಖನಿಜ, ಆಹಾರಗಳನ್ನು ಸಾಗಿಸುವ ಅಂಗಾಂಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಸಸ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಹೂವು ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಯ ಭಾಗವಾಗಿದೆ.ಹೂ, ಪುಷ್ಪಪತ್ರ, ಪುಷ್ಪದಳಗಳು, ಶಲಾಕೆ, ಕೇಸರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಜೀವಿಗಳಲ್ಲಿ ಪೋಷಣೆ

ಪೋಷಣೆಯು ಜೀವ ಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು.

ಜೀವಿ ಜೀವಂತವಾಗಿರಲು ನಡೆಸುವ ಮೂಲ ಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಜೀವಕ್ರಿಯೆಗಳು ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.

ಜೀವಿ ಸೇವಿಸಿದ ಆಹಾರವನ್ನು ಜೀರ್ಣಿಸಿ ದೇಹಗತ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಪೋಷಣೆ ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.

ಪೋಷಣೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ಎರಡು ಬಗೆಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡನೆ ಮಾಡಬಹುದು, ಅವುಗಳೆಂದರೆ ಸ್ವಪೋಷಕಗಳು ಮತ್ತು ಪರಪೋಷಕಗಳು.

ತಮ್ಮ ಆಹಾರವನ್ನು ತಾವೇ ತಯಾರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ಸ್ವಪೋಷಕಗಳು ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಎಲ್ಲಾ ಹಸಿರು ಸಸ್ಯಗಳು.

ತಮ್ಮ ಆಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷವಾಗಿ ಅಥವಾ ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಹಸಿರು ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುವ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ಪರಪೋಷಕಗಳು ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಪ್ರಾಣಿಗಳು .ಕೆಲವು ಪ್ರಾಣಿಗಳು ತಮ್ಮ ಆಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷವಾಗಿ ಅಂದರೆ ನೇರವಾಗಿ ಹಸಿರು ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತವೆ.ಅಂತಹ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಸಸ್ಯಹಾರಿಗಳು ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.ಆದರೆ ಮತ್ತೆ ಕೆಲವು ಪ್ರಾಣಿಗಳು ತಮ್ಮ ಆಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಸಸ್ಯಹಾರಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತವೆ ಅಂದರೆ ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತವೆ.ಈ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ಮಾಂಸಹಾರಿಗಳು ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.

ಅಲ್ಲದೆ ಪತ್ರಹರಿತು ಇಲ್ಲದ ಕಸ್ಕ್ಯೂಟ ನಾಯಿಕೊಡೆ ಮುಂತಾದ ಸಸ್ಯಗಳು ಕೂಡ ತಮ್ಮ ಆಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಇತರ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿರುತ್ತವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಇವುಗಳನ್ನು ಕೂಡ ಪರಪೋಷಕಗಳು ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.

ಸಸ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಲೈಂಗಿಕ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ( sexual reproduction).

   ಜೀವಿಗಳು  ಮರಿ ಜೀವಿಯನ್ನು ಹುಟ್ಟಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ (reproduction) ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ

  ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ವಿಧಗಳಿವೆ ;

ಲೈಂಗಿಕ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ (sexual reproduction) ಮತ್ತು ನಿರ್ಲಿಂಗ ರೀತಿಯ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ( asexual reproduction).

ಲಿಂಗ ರೀತಿಯ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಎಂದರೇನು ?

ಲಿಂಗಾಣುಗಳೆಂಬ ಏಕಕೋಶಿಯ ರಚನೆಗಳ ಸಂಯೋಗದಿಂದ ಹೊಸ ಜೀವಿ ಹುಟ್ಟುವುದಕ್ಕೆ ಲಿಂಗ ರೀತಿಯ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.

ಸಸ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಲಿಂಗ ರೀತಿಯ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ;

ಹೂವು ಸಸ್ಯದ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಯ ಭಾಗವಾಗಿದೆ.ಪುಷ್ಪಪತ್ರ, ಪುಷ್ಪದಳಗಳು,ಕೇಸರಗಳು, ಶಲಾಕೆ ಹೂವಿನ ಭಾಗಗಳಾಗಿವೆ. ಕೇಸರಗಳಲ್ಲಿ ಪರಾಗರೇಣುಗಳಿದ್ದು ಗಂಡು ಲಿಂಗಾಣುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.

ಶಲಾಕೆಯಲ್ಲಿ ಅಂಡಕೋಶವಿದ್ದು ಹೆಣ್ಣು ಲಿಂಗಾಣುವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.

   ಹೂವಿನಲ್ಲಿ ಎರಡು ವಿಧಗಳಿವೆ;ಏಕಲಿಂಗ ಪುಷ್ಪ ಮತ್ತು ದ್ವಿಲಿಂಗ ಪುಷ್ಪ.

ಏಕಲಿಂಗ ಪುಷ್ಪವು ಕೇಸರ ಅಥವಾ ಸಲಾಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.ಕುಂಬಳದ ಹೂವು ಏಕಲಿಂಗ ಪುಷ್ಪಕ್ಕೆ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ.

ದ್ವಿಲಿಂಗ ಪುಷ್ಪವು ಕೇಸರ ಮತ್ತು ಶಲಾಕೆ ಎರಡನ್ನೂ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ದಾಸವಾಳ.

  ಪರಾಗಸ್ಪರ್ಶ (Pollination);ಒಂದು ಹೂವಿನಲ್ಲಿರುವ ಪರಾಗರೇಣುಗಳು ಅದೇ ಜಾತಿಯ ಹೂವಿನ ಶಾಲಾಕೆಯನ್ನು ತಲುಪುವುದಕ್ಕೆ ಪರಾಗಸ್ಪರ್ಶ ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.

ಪರಾಗಸ್ಪರ್ಶವು ಒಂದೇ ಹೂವಿನಲ್ಲಿ ನಡೆಯಬಹುದು ಅಥವಾ ಒಂದೇ ಜಾತಿಯ ಎರಡು ಹೂಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯಬಹುದು.

ಒಂದು ಹೂವಿನಲ್ಲಿರುವ ಪರಾಗರೇಣುಗಳು ಅದೇ ಹೂವಿನ ಶಲಾಕಾಗ್ರವನ್ನು ತಲುಪುವುದಕ್ಕೆ ಸ್ವಕೀಯ ಪರಾಗಸ್ಪರ್ಶ ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.

ಒಂದು ಹೂವಿನಲ್ಲಿರುವ ಪರಾಗರೇಣುಗಳು ಅದೇ ಜಾತಿಯ ಬೇರೊಂದು ಹೂವಿನ ಶಲಾಕಾಗ್ರವನ್ನು ತಲುಪುವುದಕ್ಕೆ ಪರಕೀಯ ಪರಾಗಸ್ಪರ್ಶ ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.

ಪರಾಗಸ್ಪರ್ಶದ ಮೂಲಕ ಹೂವಿನಲ್ಲಿ ಗರ್ಭಧಾರಣೆಯಾಗುತ್ತದೆ.ಗರ್ಭಧಾರಣೆಯಾಗಿ ಅಂಡಾಶಯದಲ್ಲಿ ಬೀಜೋತ್ಪತ್ತಿ ಆಗುತ್ತದೆ.

ಈ ಬೀಜದಿಂದ ಹೊಸ ಸಸ್ಯ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ.

ವಿಸರ್ಜನೆ