ಚಲನೆ - ಪರಿಕಲ್ಪನಾ ನಕ್ಷೆ

[ಈ ಲೇಖನವನ್ನು ಚಲನೆಯ ಮೈಂಡ್ ಮ್ಯಾಪ್ ಅನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿಕೊಂಡು ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ.]

ಚಲನೆ:ಕಾಲದೊಂದಿಗೆ ವಸ್ತುವಿನ ಸ್ಥಾನ ಬದಲಾವಣೆ ಯನ್ನು ಚಲನೆ ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.

ಚಲನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕೆಲವು ಅಂಶಗಳು;

ಚಲಿಸಿದ ದೂರ; ಕಾಯವು ಚಲಿಸಿದ ಪಥದ ಉದ್ದವನ್ನು ಚಲಿಸಿದ ದೂರ ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.

 ಸ್ಥಾನ ಪಲ್ಲಟ ; ಕಾಯವೊಂದು ಚಲಿಸಿದಾಗ ಅದರ ಆರಂಭ ಸ್ಥಾನದಿಂದ ಅಂತಿಮ ಸ್ಥಾನಕ್ಕಿರುವ ಕನಿಷ್ಠ ದೂರವನ್ನು ಸ್ಥಾನಪಲ್ಲಟ ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.

ಜವ; ಏಕಮಾನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕಾಯವು ಚಲಿಸಿದ ದೂರಕ್ಕೆ ಜವ ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ. ಜವದ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಏಕಮಾನ ಮೀಟರ್ ಪರ್ ಸೆಕೆಂಡ್ ಆಗಿದೆ.

ಜವ= ಚಲಿಸಿದ ದೂರ ÷ ಕಾಲ

ವೇಗ ; ಕಾಯ ಚಲಿಸಿದಾಗ ಏಕಮಾನ ಕಾಲದಲ್ಲಾದ ಸ್ಥಾನಪಲ್ಲಟಕ್ಕೆ ಅಥವಾ ಸ್ಥಾನ ಬದಲಾವಣೆಯ ದರಕ್ಕೆ ವೇಗ ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.

ವೇಗ = ಸ್ಥಾನ ಪಲ್ಲಟ ÷ ಕಾಲ

ವೇಗೋತ್ಕರ್ಷ (a) ; ವೇಗ ಬದಲಾವಣೆಯ ದರಕ್ಕೆ ವೇಗೋತ್ಕರ್ಷ ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.

a =ವೇಗದಲ್ಲಿ ಆದ ಬದಲಾವಣೆ ÷ ಬದಲಾವಣೆಯಾಗಲು ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ಕಾಲ

[ಈ ಲೇಖನವನ್ನು ಚಲನೆಯ ಮೈಂಡ್ ಮ್ಯಾಪ್ ಅನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿಕೊಂಡು ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ.]

ಚಲನೆಯ ಸಮೀಕರಣಗಳು (a = v - u ÷ t);

1) v = u + at

2) s = ut+1/2 at²

3) v² = u² + 2as

ಇಲ್ಲಿ ; a =ವೇಗೋತ್ಕರ್ಷ

u =ಆರಂಭಿಕ ವೇಗ

v =ಅಂತಿಮ ವೇಗ

t =ಕಾಲ

s = ಚಲಿಸಿದ ದೂರ ಅಥವಾ ಸ್ಥಾನಪಲ್ಲಟ

ಆವರ್ತಕ ಚಲನೆ;

ಸಮಾನ ಕಾಲಾಂತರದಲ್ಲಿ ಪುನರಾವರ್ತಿತ ಚಲನೆಯನ್ನು ಆವರ್ತಕ ಚಲನೆ ಎನ್ನುವರು.

ಆವರ್ತಕ ಚಲನೆಯನ್ನು ಎರಡು ವಿಧಗಳಾಗಿ ವರ್ಗೀಕರಿಸಬಹುದು;ಅವುಗಳೆಂದರೆ ಆಂದೋಲ ಚಲನೆ ಮತ್ತು ತರಂಗ ಅಥವಾ ಅಲೆ ಚಲನೆ.

ಆಂದೋಲ ಚಲನೆ;ಹಿಂದಕ್ಕೂ ಮುಂದಕ್ಕೂ ತೊನೆದಾಡುವ ರೀತಿಯ ಚಲನೆಯನ್ನು ಆಂದೋಲ ಚಲನೆ ಎನ್ನುವರು.

 ಒಂದು ಆಂದೋಲ :ಆಂದೋಲ ಚಲನೆಯಲ್ಲಿರುವ ಕಾಯವು ತನ್ನ ಸಮತೋಲನ ಸ್ಥಾನದಿಂದ ಯಾವ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಚಲಿಸಲಾರಂಭಿಸುತ್ತದೆಯೋ ಅದೇ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಪುನಹ ಸಮತೋಲನ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ದಾಟಲಾರಂಭಿಸಿದಾಗ ಒಂದು ಆಂದೋಲ ಪೂರ್ಣವಾಗುತ್ತದೆ.

ಆಂದೋಲನ ಅವಧಿ (T) ; ಒಂದು ಆಂದೋಲ ಕ್ಕೆ ಕಾಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಸಮಯವನ್ನು ಆಂದೋಲನ ಅವಧಿ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.ಆಂದೋಲ ಅವಧಿಯ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಏಕಮಾನ ಸೆಕೆಂಡ್ (S) ಆಗಿದೆ.

ಆಂದೋಲ ದ ಆವೃತ್ತಿ;  ಒಂದು ಸೆಕೆಂಡ್ ನಲ್ಲಿ ಆಗುವ ಆಂದೋಲ ಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಆಂದೋಲ ಆವೃತ್ತಿ ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.ಆಂದೋಲ ದ ಆವೃತ್ತಿಯ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಏಕಮಾನ ಹರ್ಟ್ಸ್ (Hz) ಆಗಿದೆ.

ಆಂದೋಲದ ಪಾರ; ಸಮತೋಲನ ಸ್ಥಾನದಿಂದ ಗರಿಷ್ಠ ಸ್ಥಾನಪಲ್ಲಟ ಸ್ಥಾನಕಿರುವ ಅಂತರವನ್ನು ಆಂದೋಲದ ಪಾರ ಎನ್ನುವರು.

ಸರಳ ಲೋಲಕ :

ಹಗುರವಾದ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗಿದೆ ತಿರುಚಿ ಕೊಳ್ಳದ ದಾರದ ನೆರವಿನಿಂದ ತೂಗಾಡುತ್ತಿರುವ ಬಿಂದು ರಾಶಿಯನ್ನು ಸರಳ ಲೋಲಕ ಎನ್ನುವರು.

ಸರಳ ಲೋಲಕದ ಮೂರು ನಿಯಮಗಳು ;

I.ಲೋಲಕದ ಆಂದೋಲ ಅವಧಿ ಆಂದೋಲನದ ಪಾರವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುವುದಿಲ್ಲ.

II.ಆಂದೋಲ ಅವಧಿಯು ಲೋಲಕದ ಗುಂಡಿನ ರಾಶಿ,ತೂಕ,ಸಾಂದ್ರತೆಗಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುವುದಿಲ್ಲ.

III. √L/T ಒಂದು ಸ್ಥಿರ. ಇಲ್ಲಿ L= ಲೋಲಕದ ಉದ್ದ T = ಆಂದೋಲಾವಧಿ.

  ಸರಳ ಲೋಲಕದ ಉಪಯೋಗಗಳು;

ಸರಳ ಲೋಲಕ ವನ್ನು ಯಾಂತ್ರಿಕ ಗಡಿಯಾರಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.

ಸರಳ ಲೋಲಕ ವನ್ನು ಗುರುತ್ವ ವೇಗೋತ್ಕರ್ಷದ ಪತ್ತೆ ಮಾಡುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.

ತರಂಗ ಅಥವಾ ಅಲೆ ಚಲನೆ;

ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊತ್ತ ಆವರ್ತಕ ಕ್ಷುಬ್ಧತೆಯ ಪ್ರಸರಣವೇ ತರಂಗ ಚಲನೆ.

ತರಂಗದ ವಿಧಗಳು;

ತರಂಗಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ವಿಧಗಳಿವೆ;

1.ಅಡ್ಡ ತರಂಗ ;ಮಾಧ್ಯಮದ ಕಣಗಳ ಕಂಪನವು ತರಂಗ ಪ್ರಸರಣದ ದಿಕ್ಕಿಗೆ ಲಂಬ ವಾಗಿದ್ದರೆ ಆ ತರಂಗವನ್ನು ಅಡ್ಡತರಂಗ ಎನ್ನುವರು.ಉದಾಹರಣೆಗೆ ನೀರಿನ ತರಂಗ.

2.ನೀಳತರಂಗ ;ಮಾಧ್ಯಮ ದ ಕಣಗಳ ಕಂಪನವು ತರಂಗ ಪ್ರಸರಣದ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿದ್ದರೆ ಆ ತರಂಗವನ್ನು ನೀಳತರಂಗ ಎನ್ನುವರು.ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಧ್ವನಿ ತರಂಗ.

ತರಂಗ ಚಲನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅಂಶಗಳು;

ತರಂಗದ ಉದ್ದ (λ); ತರಂಗದ 2 ಅನುಕ್ರಮ ಶೃಂಗಗಳ ನಡುವಿನ ಅಂತರವನ್ನು ತರಂಗದ ಉದ್ದ ಎನ್ನುವರು.

ತರಂಗದ ವೇಗ (V);

V= nλ ಇಲ್ಲಿ n = ಕಂಪನಾಂಕ (ಆವೃತ್ತಿ ) λ= ತರಂಗದ ಉದ್ದ.

[ಈ ಲೇಖನವನ್ನು ಚಲನೆಯ ಮೈಂಡ್ ಮ್ಯಾಪ್ ಅನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿಕೊಂಡು ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ.]